Kinderen die na een scheiding een ouder verstoten zijn gaan geloven dat alle narigheid, stress en ellende in hun leven door die ouder wordt veroorzaakt. Dat heeft de ‘controlerende’ ouder er subtiel ingeprent door alles wat met de andere ouder te maken heeft negatief uit te leggen en hem of haar consequent zwart te maken. De controlerende ouder bedient zich van uitgekiende strategieën waardoor het kind steeds meer afstand neemt van die ‘slechte’ ouder. Tegelijkertijd pretendeert de controlerende ouder zelf de meest liefdevolle, zorgzame en beschermende ouder te zijn die er bestaat. Vervreemde kinderen denken dat ze het zonder – de liefde van – deze ouder niet redden in het leven en doen daarom angstvallig wat die van ze verlangt.
Een effectieve methode om een wig te drijven tussen het kind en de andere ouder, is door die ouder richting het kind consequent in een kwaad daglicht te stellen. Alles wat die ouder doet, vindt of zegt wordt door de controlerende ouder negatief uitgelegd of verdraaid. Als dat niet het gewenste effect heeft wordt er zwaarder geschut ingezet, zoals regelrechte leugens of valse beschuldigingen (van mishandeling of misbruik). Heel geraffineerd, zowel met als zonder woorden, wordt het kind besmet met de gedachte dat die andere ouder niet deugt, niets om het kind geeft, niet beschikbaar en zelfs gevaarlijk is.
Authentieke herinneringen worden gewist
Herinneringen van kinderen aan leuke gebeurtenissen met de andere ouder worden vervormd of overschreven door ‘nieuwe’ herinneringen. Stuk voor stuk buigt de controlerende ouder die om naar onplezierige, pijnlijke of teleurstellende belevenissen die nooit hebben plaatsgevonden. Vooral jonge kinderen (tussen 7 en 12 jaar) zijn gevoelig voor suggestieve informatie en ontwikkelen gemakkelijk valse herinneringen aan nooit-gebeurde voorvallen. Onderzoek door de Universiteit Maastricht toont dat aan. Daar komt bij dat jonge kinderen de bron vergeten van hun herinneringen. Als een gebeurtenis hen is aangepraat, weten ze dat niet meer en denken dat het hun eigen, authentieke herinnering is. Ze zijn ervan overtuigd dat het echt gebeurd is, zelfs als het zeer onwaarschijnlijke gebeurtenissen zijn.
Bang gemaakt voor papa
Een beproefde methode bij ouderverstoting is om de kinderen te betrekken bij persoonlijke zaken en volwassene problemen waar ze niets mee te maken hebben of (nog) niet begrijpen. De controlerende ouder zet zichzelf neer als slachtoffer (van de andere ouder) waardoor kinderen medelijden krijgen en zich verantwoordelijk voelen om die ouder te helpen en te beschermen.
Ter illustratie enkele uitspraken van de kinderen van Fabian uit het raadsonderzoek. Ze zijn dan 15 en 13 jaar oud en hebben al zes jaar geen contact met hun vader. Ze woonden na de scheiding bij hem, maar zijn ex deed valse aangiften en wist zich zo de kinderen toe te eigen. Sindsdien wonen ze bij haar en beweert zij dat ze is gevlucht omdat Fabian haar jarenlang zou hebben mishandeld en misbruikt. In werkelijkheid beëindigde hij de relatie omdat zij vreemdging.
‘Papa blijft ons lastig vallen’
Onafhankelijk van elkaar vertellen de kinderen dat hun ouders uit elkaar zijn omdat ‘papa mama heel veel pijn deed’. De dochter (15) weet allerlei bizarre details te vertellen over de zogenaamde mishandelingen van haar moeder door haar vader. ‘Dat mama met een honkbalknuppel werd geslagen en regelmatig op een matje in de kelder moest slapen.’ Ook zou haar vader gedreigd hebben hun moeder dood te maken met een kapmes. Zelf heeft de dochter geen nare dingen met haar vader meegemaakt ,zegt ze. ‘Maar door wat ze weet wat mama heeft meegemaakt, is ze bang van hem.’
De zoon (13) vertelt dat ze na de scheiding een tijdje bij hun vader woonden, maar ineens was hij weg en liet hij niets meer van zich horen. Dat klopt, Fabian werd gearresteerd tijdens een schooluitje waar zijn zoon (toen 7 jaar) bij was. Dit als gevolg van de valse aangiften door de ex. De zoon voelt zich in de steek gelaten en is boos op zijn vader. ‘Nu hoeft contact voor hem niet meer.’
Over de kaarten die Fabian regelmatig aan zijn kinderen stuurt zeggen ze allebei dat ze niet snappen wat hij daarmee wil bereiken. ‘Hij kan wel mooi doen met zijn kaarten’, maar ze vinden het omkoping. Ook ‘geloven ze hun vaders verdriet niet, want vroeger lachte hij bij verdriet, als hij hun moeder pijn deed’. De zoon mist ‘passie’ bij wat zijn vader schrijft en zegt dat alleen geld belangrijk is voor zijn vader. Het zijn exact de uitspraken en woorden die de ex ook gebruikt…
Beide kinderen vertellen de raadsonderzoeker uitgebreid over de rechtszaken die hun vader steeds weer aanspant tegen hun moeder en ‘hoe verdrietig mama dat maakt’. Na alles wat hun vader hen heeft aangedaan blijft hij mama maar dwarszitten. Nu wil hij hun spullen in huis afpakken en wil hij geld van mama, maar dat is er niet. Allebei de kinderen vinden het allemaal heel eng.
‘Ik wilde het vertellen om mama te helpen’
Het kinderverhoor bij de rechter vond de zoon moeilijk om te doen (hij was toen 11 jaar). Door te vertellen wat hij had meegemaakt wilde hij mama helpen. Hij wil rust voor zijn moeder en dat zijn vader stopt met hen lastig te vallen. De advocaat van Fabian die zat te wachten voor de zitting ziet de zoon na het gesprek naar buiten komen. Hij had nerveus naar zijn moeder gekeken, die hem toebeet: ‘Ik hoop dat je daarbinnen duidelijk genoeg bent geweest!’ Toen de dochter even later ook naar buitenkwam was ze razend. De rechter was bazig riep ze en het gesprek was volgens haar ‘niet goed gegaan’.
Stress, pijn en verwarring
Kinderen die slachtoffer zijn van ouderverstoting hebben geen idee dat hun geest is vergiftigd. Ze weten niet dat al die afschuwelijke gedachten en gevoelens over de andere ouder niet van henzelf zijn, maar de negatieve emoties van de controlerende ouder over de ex-partner die op hen worden geprojecteerd. Dat veroorzaakt zo veel onrust, angst, pijn en verwarring dat kinderen niet meer goed functioneren en problemen krijgen. Het gaat niet best op school, ze worden gepest of pesten zelf, het loopt niet lekker met vriendjes en vriendinnetjes en vaak zijn er ook lichamelijke klachten. Zo ook bij de kinderen van Fabian. De controlerende ouder grijpt deze problemen dankbaar aan als ‘bewijs’ voor hoe de andere ouder het leven van de kinderen letterlijk verziekt.
De stress en het loyaliteitsconflict wat oudervervreemding bij kinderen veroorzaakt is extreem. Ze weten zich geen raad met de heftige gevoelens en zien uiteindelijk maar één uitweg; ze verstoten hun ouder. Uit pure zelfbescherming mijden ze voortaan ieder contact, want als dat stopt, stop ook het conflict, de pijn en het verdriet…
Voor een vervreemd kind is ouderverstoting het antwoord, niet het probleem!
Elk kind wil na een scheiding gewoon contact hebben met beide ouders, van ze houden en bij ze zijn. Ook vervreemde kinderen willen – diep in hun hart – (graag) bij de verstoten ouder zijn. Maar die gedachte mogen ze simpelweg niet hebben. Deze kinderen zijn beroofd van hun vermogen zelfstandig na te denken en geprogrammeerd om kritiekloos te vinden wat de controlerende ouder vindt. Ze zijn – zonder het te beseffen – volledig afhankelijk gemaakt van deze ouder. Dit in tegenstelling tot ‘gezonde’ ouders die hun kinderen juist zullen stimuleren om onafhankelijk, zelfstandig en kritisch te zijn en aanmoedigen om zelf na te denken en een eigen mening te vormen. Vervreemde kinderen hebben geen idee hoe ze gemanipuleerd worden en denken werkelijk dat ze alle beslissingen – over contact met de andere ouder – zelfstandig nemen en de controlerende ouder hen daarin volledig vrijlaat.
Macht en controle, overal en altijd
De controlerende ouder wil niet alleen de macht en zeggenschap over de relatie van het kind met de andere ouder, maar over hun hele leven. Voor de buitenwereld onzichtbare en niet-uitgesproken ‘regels en afspraken’ houden vervreemde kinderen volledig in de greep van de controlerende ouder. Altijd en overal! Ook als die ouder fysiek niet aanwezig is, zullen deze kinderen zich keurig aan de – ongeschreven – regels houden. Ze denken echt dat ze zonder de controlerende ouder – en diens naaste familie, het zogenaamde ‘regime’ – compleet verloren zijn en doen alles om verzekerd te blijven van hun liefde en goedkeuring.
Ouderverstoting is als een sekte
Ouderverstoting is vergelijkbaar met een sekte. Vervreemde kinderen zijn volledig in de ban van hun leider (de controlerende ouder) en verheerlijken slaafs alles wat die vindt, zegt en doet. De controlerende ouder maakt, net als een sekteleider, gebruik van brainwashtechnieken om het kind aan zich te binden en exclusieve liefde, toewijding en gehoorzaamheid af te dwingen. Iedere vorm van contact met de verstoten ouder is verraad van het allerergste soort en wordt direct afgestraft door de psychische druk op te voeren.
Vervreemde kinderen kunnen geen kant uit en zitten gevangen in het ziekmakende ouderschap van de controlerende ouder. En dit onder het mom van ‘bescherming, liefde en houden van’. Niet voor niets wordt ouderverstoting ook wel geestelijke mishandeling met een knuffel en een lach genoemd…
Bronnen:
- Website en video’s Ryan Thomas
- Boek ‘Adult Children of Parental Alienation Syndrome – Breaking the Ties that Bind’ – Amy J.L. Baker
- Blog ‘Chinese Whispers and Chinese Walls: The Language and Landscape of Parental Alienation‘ – Karen Woodall
- Nieuwsbericht ‘Geheugen van kinderen makkelijk te manipuleren‘ – nu.nl en het onderzoek door de Universiteit Maastricht waarnaar wordt verwezen.