Een lastercampagne om de andere ouder buiten te sluiten heeft niet alleen zijn uitwerking op het kind, maar op de hele omgeving. Die is meestal onwetend over ouderverstoting en laat zich inpalmen door de charmes van de ‘giftige’ ouder en gaat mee in de leugenachtige beschuldigingen over de ex-partner. De twijfels en angsten over het vermogen van de andere ouder om voor de kinderen te zorgen worden klakkeloos voor waar aangenomen. Overigens waren die aantijgingen er tot de scheiding meestal niet, maar nu worden ze ineens als reden opgevoerd waarom het kind niet meer naar die andere ouder wil. Maar daar stelt niemand vragen bij.
Een alleenstaande moeder vertelt dat de vader van haar kinderen hen volledig aan hun lot overlaat als ze bij hem zijn. Het is er saai, zijn huis is vies en vaak krijgen ze nauwelijks fatsoenlijk te eten. De kinderen willen niet meer naar hem toe. De moeder zegt alles te hebben geprobeerd, maar ze kan ze toch niet dwingen?
De kinderen willen zelf niet
Niet alleen familie, vrienden of buren durven nauwelijks vraagtekens te zetten bij een ouder die de omgang tegenwerkt omdat de ex-partner een waardeloze en onverantwoordelijke opvoeder zou zijn, maar hulpverleners, instanties en rechters net zo min. Omstanders kijken weg en staan toe dat kinderen worden gehersenspoeld en aangezet om een eens geliefde ouder af te wijzen. Deze ernstige vorm van geestelijke kindermishandeling beschadigt het kind voor de rest van zijn leven.
Een gescheiden vader die met zijn dochtertje, zijn nieuwe vriendin en haar kinderen een leuk samengesteld gezin vormt, vertelt dat zijn ex-vrouw door haar psychische problemen hun dochtertje al een paar keer in gevaar heeft gebracht. Nu is het meisje bang om alleen bij haar moeder te zijn en wil er niet meer heen. De vader zegt de keuze van zijn dochter te respecteren (het meisje is acht jaar).
Eén ouder veroorzaakt ouderverstoting
Een ‘gezonde’ ouder houdt een kind niet weg bij de andere ouder. Die zal het contact juist stimuleren en weet hoe belangrijk het is dat kinderen opgroeien met beide ouders, ook na een scheiding. Kinderen zelf willen altijd hun beide ouders zien en zullen nooit uit vrije wil kiezen tussen papa of mama. Dat is volstrekt onnatuurlijk en een signaal dat er mogelijk iets goed mis is. Niet met het kind overigens, maar met de ouder die zich presenteert als de zorgzame, veilige, liefhebbende en betrokken ouder en het kind lijkt te willen beschermen tegen de andere zogenaamd onveilige ouder.
Het tegendeel is waar. Volgens deskundigen is bij een ouder die geen middel schuwt om de andere ouder uit te schakelen, met grote zekerheid sprake van een persoonlijkheidsproblematiek met kenmerken van narcisme, borderline of psychopathie. Het lijkt de meest fantastische ouder die een kind zich kan wensen, maar in werkelijkheid heeft deze psychisch zieke ouder geen boodschap aan de gevoelens en behoeften van het kind. Hij of zij handelt vanuit het eigen trauma en een nietsontziend egoïsme en intense haat tegen de ex-partner. Deze ouder heeft hulp nodig!
Van generatie op generatie
Maar kennelijk willen we niet weten dat dit bestaat en dat het op grote schaal voorkomt. Ruim 16.000 kinderen verliezen jaarlijks na een scheiding als gevolg van ouderverstoting het contact met een van hun ouders. De oorzaak ligt – bijna altijd – bij één ouder met een psychische problematiek ontstaan in de eigen kindertijd en die, als er niet wordt ingegrepen, wordt doorgegeven aan de volgende generatie. Omstanders, waaronder veel professionals, houden liever vast aan het idee dat ex-partners samen een strijd om de kinderen uitvechten. Voor onwetenden lijkt dat misschien zo, maar ouderverstoting gaat niet over meningsverschillen of een conflict tussen twee ouders. Het gaat over de macht van één ouder over de andere ouder waarbij het kind door manipulatie en dwingende tactieken tot bondgenoot wordt gemaakt van de controlerende ouder.
Zonder zich daarvan bewust te zijn neemt het kind de haatgevoelens van de controlerende ouder over en keert zich tegen de andere ouder. Het kind staat niet meer open voor het verhaal van de verstoten ouder. Dit is ouderverstoting in de meeste ernstige vorm.
Wegkijken kan niet meer
Ouderverstoting kan alleen maar tot volle ontwikkeling komen doordat omstanders de vervreemding van een kind door één ouder toestaan. Namelijk als de misleidende en gelogen boodschap van de controlerende ouder over de andere ouder klakkeloos wordt overgenomen door familie en het sociale netwerk. Maar ook als professionals zoals advocaten, jeugdbeschermers en rechters blijven falen in het herkennen van de problematiek waardoor zij – onbedoeld – meewerken aan emotionele kindermishandeling.
Alleen als omstander het lef hebben om niet meer weg te kijken, kan het giftige proces van ouderverstoting worden doorbroken!
Bronnen:
- Website omstanders.nl
- Jan Storms – Destructieve relaties op de schop, Psychopathie herkennen en hantereren
- Blog Surviving Parental Alienation, part two – Amy J.L. Baker, PhD
- Gastcolumn Vaders vaak stiefmoederlijk behandeld bij een scheiding, kind krijgt de rekening – Steven Pont, psycholoog